نمازهای ماه شوالنمازهای ماه شوال، شامل نماز شب اول ماه و نماز عید فطر می‌باشد. ۱ - اعمال شب اولبرای شب اول ماه که شب عید فطر می‌شود نمازهایی ذکر شده است. ۱.۱ - نماز شب اولبجا آورد دو رکعت نماز، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و در رکعت دوم یک مرتبه توحید بخواند و بعد از سلام نماز سر به سجده بگذارد و صد مرتبه بگوید: «اتوب الی الله» (به سوی خدا باز می‌گردم) و سپس بخواند: «یا ذالمنّ و الجود یا ذالمنّ و الطّول یا مصطفِی محمّد صلّی الله علیه و آله صلّ علی محمّد و آله و افعل بی کذا و کذا» و به جای آن حاجات خود را بطلبد. [۱]
فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۴۲۲.
ثواب: روایت است که حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) این دو رکعت را به این کیفیت به جا می‌آورد و سپس سر از سجده بر می‌داشت و می‌فرمود: «به حق آن خداوندی که جانم به دست قدرت او است هر که این نماز را بخواند هر حاجت از خدا بطلبد البته عطا کند و اگر به عدد ریگهای بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد. در روایت دیگر به جای هزار مرتبه توحید صد مرتبه وارد شده، لیکن نماز را بعد از نماز مغرب و نافله آن باید به جا آورد و شیخ و سید بعد از این نماز این دعا را نقل کرده‌اند: «یاالله یاالله یاالله...». روز اول شوال، روز عید فطر است که یکی از بزرگترین و مهمترین اعیاد اسلامی می‌باشد. ۱.۲ - نماز عید فطرنماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام، واجب و در زمان غیبت مستحب است. «عید شریف فطر، عید است برای ضیافت الله؛ و عید شریف قربان، عید است برای لقاء الله». [۴]
بی آزار شیرازی، عبدالکریم، رساله نوین، ص۱۶۲.
(امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) )اسلام دارای دو عید رسمی است: ۱. عید فطر، که پس از پایان ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود. جشن بازگشت از آلودگیهای روحی و اخلاقی به فطرت پاک و نیل به مقام تقوا در مهمانسرای الهی. ۲. عید قربان، که در پایان مراسم حج (دهم ذیحجه) گرفته می‌شود. جشن قربانی کردن خودپرستی، تجمل پرستی، پول پرستی، خود برتربینی و بازگشت از شیطان به سوی الله و صفات الهی. برای برگزاری این دو عید اسلامی، مسلمانان با لباسهای آراسته در میدانی باز و گشاده، در دشت یا صحرا گرد هم جمع می‌شوند و با سرور و شادی تکبیر می‌خوانند. الله اکبر، الله اکبر، لا اله الّا الله، و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد، الله اکبر علی ما هدانا و آن گاه با هم دو رکعت نماز به جا می‌آورند. [۵]
بی آزار شیرازی، عبدالکریم، رساله نوین، ص۱۶۳.
۱.۲.۱ - کیفیت نماز عید فطرنماز عید دو رکعت است. که نمازگزار در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند. و بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد. سپس در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود. بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد. ۱.۲.۲ - احکام نماز۱. نماز عید فطر وقربان در زمان حضور امام (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) واجب است. ۲. نماز عید فطر و قربان در زمان غیبت مستحب است. ۳. وقت نماز عید از اول آفتاب روز عید تا ظهر. ۴. مستحب است که قبل از نماز عید، غسل نماییم. ۵. نماز عید، سوره مخصوصی ندارد. بهتر است که در رکعت اول آن، سوره ۹۱ (شمس) و در رکعت دوم سوره ۸۸ (غاشیه)، یا در رکعت اول سوره ۸۷ (اعلی) و در رکعت دوم سوره ۹۱ (شمس) خوانده شود. ۶. نماز عید، اذان و اقامه ندارد و به جای آن سه بار گفته می‌شود: «الصّلوة». ۷. پس از نماز، امام جماعت در برابر مردم قرار می‌گیرد و مانند نماز جمعه رجاءً در دو نوبت سخنرانی می‌کند و در ضمن پند و اندرز بیان مسائل سیاسی و اجتماعی، در عید فطر احکام زکات فطر، و در سخنرانی عید قربان احکام ذبح و قربانی و موارد مصرف آنها را بیان می‌نماید. ۱.۲.۳ - دعای قنوتاللهمّ اهل الکبریاء و العظمة و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرّحمة و اهل التقوی و المغفرة، اسئلک بحقّ هذا الیوم، الّذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمّد صلّی الله علیه و آله ذخراً و شرفاً و کرامةً و مزیداً، ان تصلی علی محمّد و آل محمد و ان تدخلنی فی کلّ خیر ادخلت فیه محمّدا و آل محمّد، و ان تخرجنی من کلّ سوء اخرجت منه محمّدا و آل محمد صلواتک علیه و علیهم.اللهمّ انی اسئلک خیر ما سئلک به عبادک الصّالحون و اعوذ بک ممّا استعاذ منه عبادک المخلصون. خداوندا تو سزاوار بزرگی، سرفرازی، بخشندگی، توانایی، بخشایش و رحمتی. سزاوار آنی که به خاطر تو پرهیز کنیم و از تو آمرزش بخواهیم در روزی که برای مسلمانان عید قرار داده‌ای. و برای محمد (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) که درود خدا بر او و دودمانش باد، ذخیره افتخار و بلندی مقام که بر او و دودمانش درود فرستی و مرا بدانچه نیکی و سعادت است و به محمد (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) و خاندانش ارزانی داشته‌ای بهره مند سازی و از هر بدی که محمد (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) و خاندانش را خارج ساختی، رهایی دهی، درود تو بر محمد (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) و خاندانش باد. خداوندا! از تو می‌خواهم بهترین چیزی را که بندگان شایسته ات از تو می‌خواهند، و به تو رو می‌آورم بدان‌گونه که بندگان شایسته ات از بدیها پناه آورده‌اند. [۸]
فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۴۲۴.
[۹]
بی آزار شیرازی، عبدالکریم، رساله نوین، ص۱۶۳.
۲ - پانویس
۳ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نمازهای ماه شوال»، تاریخ بازیابی ۹۵/۱۰/۱۶. |